Nhập khẩu chủ yếu phục vụ sản xuất

Theo Bộ Công Thương, tính chung cả quý I/2015 nhập siêu hơn 1,8 tỷ USD. Do tăng trưởng xuất khẩu (XK) đạt thấp cùng với tăng trưởng nhập khẩu (NK) ở mức cao khiến quý I/2015, nhập siêu ở mức 5,1% tổng kim ngạch XK (quý I/2013 xuất siêu 453 triệu USD, quý I/2014 xuất siêu 1,115 tỷ USD). Tuy nhiên, theo các chuyên gia và nhà quản lý, đây là điều không quá lo ngại.

Ông Cao Viết Sinh- Tổ trưởng Tổ vĩ mô liên bộ (Kế hoạch và Đầu tư, Công Thương, Tài chính, Ngân hàng Nhà nước) - cho biết, NK tăng cao so với cùng kỳ năm trước là do nhu cầu NK nguyên liệu sản xuất tăng 16,1% so với cùng kỳ năm 2014 (riêng máy móc, thiết bị tăng 44,4%; máy tính sản phẩm điện tử, linh kiện tăng 31,1%...). Ngoài ra, NK ôtô nguyên chiếc tăng cao, nhất là ôtô trên 9 chỗ ngồi (trên 13.000 chiếc, tăng 141% so với cùng kỳ năm 2014). Như vậy, nhập siêu chủ yếu do nhu cầu sản xuất trong nước đang tăng rất mạnh khiến NK nguyên vật liệu tăng.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng đánh giá, kim ngạch NK tăng cao nhưng điều đáng mừng là chủ yếu tập trung vào nhập khẩu máy móc, nguyên vật liệu. Các mặt hàng cần kiểm soát NK tăng nhưng không cao. Việc tái nhập siêu trong quý I/2015 chưa phải là điều bất thường. Nếu trong thời gian tới, XK được thúc đẩy và NK được kiểm soát tốt thì vẫn đạt mục tiêu nhập siêu trong khoảng 5% tổng kim ngạch XK.

Tìm giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu

XK trong những tháng tiếp theo dự kiến sẽ gặp nhiều khó khăn khi giá dầu thô giảm làm giảm kim ngạch XK dầu thô. Bên cạnh đó, các dự án đầu tư mới nhiều khả năng phải đến cuối năm 2015 mới đi vào hoạt động hoặc có sản phẩm để XK. Mặt hàng nông, lâm, thủy sản có kim ngạch XK tăng cao trong năm 2014 nhưng do đã đến ngưỡng về năng lực sản xuất nên khó có khả năng tiếp tục tăng trưởng. Có nhiều FTA sắp ký kết, tuy nhiên cần thời gian để có những tác động thuận lợi đối với XK…

Theo kế hoạch, mục tiêu kim ngạch XK cả năm 2015 ước đạt 165 tỷ USD. Với con số kim ngạch XK quý I đạt hơn 35,67 tỷ USD, bằng 21,6% kế hoạch (bình quân 1 tháng đạt 11,89 tỷ USD), 9 tháng tiếp theo phải đạt trên 129 tỷ USD, bình quân 1 tháng hơn 14,3 tỷ USD. Vì vậy, trong các quý còn lại cần phải rất nỗ lực mới hoàn thành được các mục tiêu đã đề ra.

Thời gian tới, Bộ Công Thương đã đề ra nhiều giải pháp như tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, đơn giản hóa một số thủ tục liên quan đến hoạt động XNK; tăng cường xúc tiến thương mại, hướng đến các thị trường trọng tâm, trọng điểm, có nhu cầu lớn; phối hợp với các bộ, ngành, địa phương cùng doanh nghiệp tạo cơ chế hình thành mối liên kết trong sản xuất. Bên cạnh đó, để hạn chế NK những nhóm hàng không cần thiết, nhất là không quá lệ thuộc vào một số thị trường, Bộ Công Thương đang theo dõi sát diễn biến và có biện pháp quản lý phù hợp.