Ảnh hưởng đến đời sống người dân

Người dân phường Trương Quang Trọng (TP. Quảng Ngãi) phản ánh, tại khu vực cửa ngõ phía Bắc TP. Quảng Ngãi xuất hiện các cồn cát che khuất tầm nhìn, xâm lấn hành lang an toàn đường bộ Quốc lộ 1A, tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn giao thông và ảnh hưởng môi trường.

Số cát tại đây là của Công ty CP Đầu tư và Phát triển hạ tầng 179 (gọi tắt là Công ty 179) song lại nằm trên địa phận đất đã được cấp cho Công ty TNHH Nam Hàn xây dựng dự án Salon ô tô Nam Hàn. Khối lượng ước khoảng 25.000m3 trên diện tích 8.000m2, chiều cao trung bình 3m. Mặc dù chưa có ý kiến của ngành quản lý và chính quyền địa phương, chưa đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường, song từ ngày 15/9/2019 đến ngày 30/9/2019, Công ty 179 đã tiến hành khai thác cát từ mỏ và tập kết về vị trí trên.

Sau khi tiếp nhận thông tin, lực lượng chức năng - Công an tỉnh Quảng Ngãi phát hiện ngoài bãi tập kết này, trên địa bàn thành phố và huyện Sơn Tịnh còn một số bãi tập kết cát tại thôn 2, xã Nghĩa Dõng, thành phố Quảng Ngãi (khối lượng ước tính 7.000m3, diện tích 1,76ha, chiều cao trung bình 3m) của Công ty CP Đầu tư và Phát triển Hợp Nghĩa; bãi tập kết cát tại xã Tịnh Hà, huyện Sơn Tịnh (khối lượng ước tính 3.000m3, diện tích 4.036,52m2 đất thuê của 4 hộ dân, độ cao trung bình khoảng 5m) của Công ty TNHH Thương mại vận tải Hân Nga.

Cát cồn cát được tập kết ngay cạnh đường gây ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân

Theo cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi hành vi lập bãi tập kết cát của ba công ty trên đã vi phạm Điểm d, Khoản 2, Điều 11 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định xử phạt về vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường với mức xử phạt vào khoảng 60-80 triệu đồng.

Theo Đại tá Nguyễn Thanh Trang - Giám đốc Công an tỉnh Quảng Ngãi, cả ba bãi tập kết cát đều có nguồn gốc khai thác hợp pháp, đều có giấy phép khai thác của UBND tỉnh, sau khai thác cát được các công ty tập kết lưu trữ để sử dụng vào mục đích như giấy phép quy định. Song việc tập kết tại các địa điểm trên đều chưa được cấp có thẩm quyền cho phép. Cả ba đều chưa có kế hoạch bảo vệ môi trường được cơ quan có thẩm quyền xác nhận.

Tuy nhiên, thẩm quyền xử lý lại thuộc UBND huyện, thành phố hoặc thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường. Vì vậy, sau khi kiểm tra, xác minh rõ ràng, công an tỉnh đã kiến nghị, xử lý theo quy định. Đối với công ty 179, việc đổ cát lấn hàng lang an toàn đường bộ, đã được đơn vị quản lý kiểm tra, yêu cầu thực hiện đúng quy định, và doanh nghiệp đã thực hiện nghiêm yêu cầu đó.

Cần đồng bộ hệ thống văn bản

Theo quy định của UBND tỉnh Quảng Ngãi, các mỏ cát trên sông đều phải tạm thời ngừng khai thác vào mùa mưa, từ ngày 1/10 đến ngày 31/12 hằng năm để bảo đảm an toàn khi mưa lũ. Vì thế, để bảo đảm có đủ cát phục vụ việc thi công các công trình trong mùa mưa, tất cả các doanh nghiệp xây đựng đều phải tạm trữ cát xây dựng.

Đại tá Nguyễn Thanh Trang cho hay, đối với vấn đề hình thành các bãi tập kết vật liệu thông thường như cát xây dựng, một số địa phương đã ban hành văn bản quy định về khu vực khai thác, tập kết cát, sỏi lòng sông và vật liệu xây dựng để quản lý đối với hoạt động này. Tuy nhiên, tỉnh Quảng Ngãi chưa có văn bản quy định nên việc xử lý hành vi tập kết, dự trữ cát không đúng quy định chưa có căn cứ thực hiện.

Theo quy định của UBND tỉnh Quảng Ngãi, các mỏ cát trên sông đều phải tạm thời ngừng khai thác vào mùa mưa để bảo đảm an toàn khi mưa lũ.

“Việc trữ cát của doanh nghiệp vào mùa mưa là nhu cầu tất yếu và bức thiết nhằm phục vụ nhu cầu xây dựng các công trình của tỉnh, của doanh nghiệp, pháp luật không cấm. Do đó bên cạnh việc xử lý vi phạm, phải yêu cầu các doanh nghiệp làm cam kết bảo vệ môi trường và sớm xử lý số cát tại các bãi trên, chậm nhất là 31/12/2019. Bởi lẽ giờ nếu yêu cầu di chuyển thì cũng khó, bởi vì cơ quan chức năng địa phương chưa quy hoạch, xây dựng các bãi tập kết cát” - Đại tá Nguyễn Thanh Trang nêu quan điểm.

Tỉnh Quảng Ngãi hiện là một trong những địa phương thu hút đầu tư và có nhiều dự án đang triển khai, trong đó có nhiều dự án lớn của các doanh nghiệp lớn như VSIP, Hòa Phát, FLC, tập đoàn Dầu khí, tập đoàn Điện lực; các dự án của tỉnh như cầu Cửa Đại, đường ven biển. Từ đó, đòi hỏi nhu cầu vật liệu xây dựng rất lớn và liên tục, kể cả trong mùa mưa lũ.

Quảng Ngãi cần sớm nghiên cứu, đề xuất xây dựng quy hoạch các bãi tập kết vật liệu xây dựng tạm thời hoặc lâu dài

Việc dự trữ vật liệu để cung cấp cho các dự án, công trình thực hiện đúng tiến độ là cần thiết và bắt buộc. Vì vậy, UBND tỉnh Quảng Ngãi và các cơ quan chức năng của tỉnh như Xây dựng, Tài nguyên Môi trường, chính quyền các huyện, Quảng Ngãi cần sớm nghiên cứu, đề xuất xây dựng quy hoạch các bãi tập kết vật liệu xây dựng tạm thời hoặc lâu dài, có sự quản lý chặt chẽ của ngành chức năng, bảo đảm không ảnh hưởng đến môi trường, đến đời sống người dân. Hệ thống văn bản quy định việc xử lý các hành vi tập kết, dự trữ vật liệu cát không đúng quy định cũng cần được xây dựng để có căn cứ thực hiện, xử phạt sai phạm trong lĩnh vực này.