Gia Định báo, Nông cổ mín đàm, Sự thật, Lao động, Thực nghiệp dân báo… đều là những “chứng nhân” ghi chép các sự kiện về đời sống chính trị, văn hóa, xã hội của Việt Nam trong nhiều giai đoạn lịch sử khác nhau được lưu giữ tại ngôi nhà của anh Tạ Thu Phong – một luật sư có niềm đam mê sưu tầm báo cổ.
Ngôi nhà nhỏ của anh Tạ Thu Phong ở phường Ngọc Thụy (Long Biên, Hà Nội) chất đầy sách báo. Căn phòng lưu trữ của anh ba bề là sách báo, được sắp xếp san sát kín giá đựng. Anh sở hữu hàng nghìn số báo cũ, từ những tờ đầu tiên của nền báo chí sơ khai Việt Nam.
![]() |
Luật sư Tạ Thu Phong: "Tính thời sự của các tờ báo không bao giờ mất đi" |
Trong quá trình đọc các tờ báo cũ, anh thấy những thông tin tuy nhỏ, vụn vặt nhưng vô cùng thú vị và khó thấy được trong các cuốn sách hay tư liệu khác, nếu những thông tin đó được tập hợp lại thành hệ thống thì rất tốt. Anh bày tỏ: “Tính thời sự của các tờ báo không bao giờ mất đi. Có những thời điểm khi xem lại tờ báo của 100 năm trước vẫn thấy được những thông tin còn hữu ích cho đến ngày hôm nay”. Anh nói rằng mình đang sở hữu một kho tư liệu vô cùng quý, có giá trị rất cao trong từng giai đoạn của lịch sử.
Như khi nói về báo kinh tế, anh Phong rất tâm đắc với những tờ Nông cổ mín đàm, Khai hóa, Thực nghiệp dân báo…, những tờ báo kinh tế đầu tiên đặt nền móng cho nhánh báo ngành kinh tế tại Việt Nam. Các tờ báo này đã phản ánh được rất nhiều những góc độ khác nhau của nền kinh tế đến người dân, từ những thông tin về giá cả, mặt hàng đến sự chuyển dịch của thị trường. Tương tự như vậy, rất nhiều tờ báo thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau đều là những “thư ký lịch sử” mang hơi thở của đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội đất nước ta qua các giai đoạn khác nhau.
Anh Tạ Thu Phong chia sẻ, giá trị của những tờ báo cũ không chỉ nằm ở nội dung thông tin. Về mặt hình thức, mỗi tờ báo thời xưa là một họa phẩm tuyệt vời. Thời điểm đó chưa có công nghệ in ấn hiện đại như bây giờ, tất cả những tờ báo đó đều được minh họa thủ công bởi các họa sĩ nổi tiếng, mang tính thẩm mĩ rất cao.
![]() |
"Gia tài" sách báo cổ của anh Tạ Thu Phong là kết quả của hơn 20 năm sưu tầm, nghiên cứu |
Với anh Tạ Thu Phong, những tờ báo cổ lưu giữ giá trị cốt lõi của thế hệ đi trước, đó là những điều anh tâm huyết gìn giữ và lưu truyền cho cả thế hệ sau. Anh nói: “Theo quan điểm cá nhân của tôi không có tờ báo quý nhất, không có tờ báo rẻ nhất. Mỗi tờ báo đều có một vai trò và giá trị nhất định”.
“Chơi” báo cổ cũng công phu như chơi đồ cổ khác. Đôi khi việc sưu tầm cũng cần cái “duyên”. Để có được gia tài báo cổ đồ sộ như hiện tại, anh Phong đã trải qua hơn 20 năm miệt mài tìm kiếm, lưu giữ không tiếc công sức, thời gian và tiền bạc. Có những tờ báo anh đã phải tìm nhiều cách để được trao đổi với một nhà sưu tầm khác, nhưng cả chục năm cũng không nhận được cái gật đầu. Đó là niềm đam mê của các nhà sưu tầm.
Báo xưa không bao giờ cũ. Càng những người sưu tầm, chơi và trao đổi báo cũ càng hiểu rõ điều đó. Họ trân trọng, nâng niu và sẵn sàng sẻ chia để lan tỏa những giá trị rộng rãi hơn. Giống như anh Tạ Thu Phong, anh tâm niệm sứ mệnh của mình là chia sẻ tới mọi người những tờ báo, bởi chúng tái hiện một phần của lịch sử và có tính hữu ích với bất cứ ai có tâm tìm hiểu. Căn gác nhỏ của anh trở thành nơi giao lưu mà những người yêu sách báo lúc nào cũng có thể đến gặp gỡ, trò chuyện.