Tuy nhiên, Chính phủ cần làm rõ nguyên nhân vì sao 11 địa phương này chậm thanh toán để trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8.

Trước đó, thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ báo cáo Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, căn cứ sử dụng kinh phí kết dư Quỹ Khám bệnh, chữa bệnh BHYT đã được quy định tại khoản 3 Điều 35 Luật BHYT năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014) và khoản 4 Điều 6 Nghị định số 105/2014/NĐ-CP ngày 15/11/2014 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHYT.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu tại phiên thảo luận

Theo đó, trường hợp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có số thu BHYT dành cho khám bệnh, chữa bệnh lớn hơn số chi khám, chữa bệnh trong năm, phần kinh phí chưa sử dụng hết được phân bổ và sử dụng theo lộ trình như sau: Từ 01/01/2015 đến 31/12/2020, Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam có trách nhiệm hạch toán 80% vào quỹ dự phòng, đồng thời thông báo 20% số kinh phí dành cho khám, chữa bệnh chưa sử dụng hết cho địa phương để sử dụng theo thứ tự ưu tiên sau đây: Hỗ trợ Quỹ Khám bệnh, chữa bệnh cho người nghèo; hỗ trợ mức đóng BHYT cho một số nhóm đối tượng phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương; mua trang thiết bị y tế phù hợp với năng lực, trình độ của cán bộ y tế; mua phương tiện vận chuyển người bệnh ở tuyến huyện; Từ 01/01/2021, phần kinh phí chưa sử dụng hết được hạch toán toàn bộ vào Quỹ Dự phòng BHYT để điều tiết chung.

Về tình hình sử dụng 20% kinh phí kết dư Quỹ Khám bệnh, chữa bệnh BHYT năm 2015, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, năm 2015 có 38 tỉnh, thành phố và Bộ Quốc phòng có kết dư quỹ với tổng số tiền là 5.838 tỷ đồng. Theo quy định, phần 20% được để lại cho địa phương sử dụng là 1.167 tỷ đồng.

Sau khi báo cáo quyết toán Quỹ BHYT được Hội đồng quản lý BHXH Việt Nam thông qua, ngày 29/12/2016, BHXH Việt Nam đã ban hành các văn bản thông báo 20% số kinh phí dành cho khám, chữa bệnh chưa sử dụng hết năm 2015 gửi cho từng địa phương. Căn cứ vào số kinh phí chưa sử dụng hết được sử dụng tại địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng tại địa phương xây dựng kế hoạch phân bổ và sử dụng kinh phí trình Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt và báo cáo Hội đồng nhân dân cấp tỉnh theo đúng thứ tự ưu tiên.

Trên cơ sở đề nghị của các địa phương, Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội cho phép 11 tỉnh, thành phố được kéo dài thời gian thanh toán các khoản mua sắm trang thiết bị y tế, phương tiện vận chuyển người bệnh từ nguồn 20% kết dư quỹ khám chữa bệnh BHYT năm 2015 đến hết ngày 30/6/2020. Sau thời điểm này, phần kinh phí chưa sử dụng hết được hạch toán vào quỹ dự phòng để điều tiết chung theo quy định của Luật BHYT.

Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội cho rằng, việc Chính phủ trình cho phép 11 tỉnh, thành phố được kéo dài thời gian thanh toán từ nguồn 20% kết dư Quỹ Khám bệnh, chữa bệnh BHYT là vượt quy định của Luật BHYT, do đó, thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội.

Trong phần thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, ông Nguyễn Văn Giàu đề nghị cân nhắc kỹ về vấn đề này vì nhiều tỉnh, thành đã làm tốt trong khi vẫn còn một số địa phương thực hiện tốt việc sử dụng quỹ kết dư BHYT. Do đó, cần làm rõ nguyên nhân vì sao có việc chậm trễ và chưa thực hiện đúng quy định nói trên. Trong khi đó, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc nhấn mạnh, 11 tỉnh, thành phố mà Chính phủ trình cho phép được kéo dài thời gian thanh toán từ nguồn 20% kết dư Quỹ Khám bệnh, chữa bệnh BHYT vượt quy định của Luật BHYT đều là những tỉnh phát triển, do vậy, cần phân tích để chỉ ra nguyên nhân do đâu mà tồn tại tình trạng chậm trễ này.

Nhấn mạnh việc mua sắm trang thiết bị y tế, phương tiện vận chuyển người bệnh nhằm phục vụ nhân dân, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân yêu cầu Ủy ban thường vụ Quốc hội ưu tiên cân nhắc xem xét đảm bảo tính hợp lý và tìm mọi cách tháo gỡ khó khăn. Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý cần nghiêm khắc phê bình các bộ, ngành và địa phương đã để xảy ra tình trạng chậm thanh toán nguồn quỹ này. “Việc thực hiện không nghiêm các quy định của Luật sẽ dễ tạo ra các tiền lệ về sau, đo đó đề nghị các cơ quan chủ quản và các bộ ngành có liên quan phải thẳng thắn nhìn nhận vấn đề này” - Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân chỉ rõ.

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết, Ủy ban thường vụ Quốc hội đồng ý cho phép 11 tỉnh, thành phố được kéo dài thời gian thanh toán các khoản mua sắm trang thiết bị y tế, phương tiện vận chuyển người bệnh từ nguồn 20% kết dư Quỹ Khám bệnh, chữa bệnh BHYT năm 2015 đến hết ngày 30/6/2020 theo thẩm quyền của Quốc hội.

Tuy nhiên, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm vì sao nhiều tỉnh khó khăn nhưng thực hiện rất tốt trong khi có 11 tỉnh không thực hiện được theo đúng tinh thần của Luật BHYT. Ủy ban thường vụ Quốc hội giao Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội thẩm tra chính thức và Chính phủ hoàn chỉnh hồ sơ để trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 tới đây.